900 mln z Unii dla miasta

Częstochowa zdobyła prawie 900 mln zł dofinansowania na realizację ponad 90 projektów unijnych w ramach perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020. Miasto przygotowuje się do nowego okresu programowania, czeka też na propozycje projektów od osób prawnych i grup mieszkańców – informuje Biuro Prasowe Urzędu Miasta. 

We wtorek odbyło się w Urzędzie Miasta Częstochowy spotkanie podsumowujące kończący się okres programowania środków unijnych oraz informujące o założeniach programowo- finansowych związanych z nową perspektywą – na poziomie regionalnym.

Częstochowa pierwsze fundusze europejskie pozyskała jeszcze w okresie przedakcesyjnym, tj. przez wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Od tego czasu miasto konsekwentnie aplikuje o środki unijne i wykorzystuje je zarówno do rozwoju infrastruktury, wzmocnienia gospodarki, jak i wspierania potencjału edukacyjnego mieszkanek i mieszkańców. 

Bieżąca perspektywa finansowa UE rozpoczęła się w 2014 r. Obecnie realizowane i rozliczane są ostatnie inwestycje, które otrzymały dofinansowanie w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020. 

Miasto Częstochowa aplikuje o środki unijne z wysoką skutecznością, dowodem czego jest kwota, którą pozyskaliśmy od 2014 r. – prawie 900 mln zł dofinansowania na realizację 92 projektów o łącznej wartości przekraczającej 1,2 mld zł (stan na początek sierpnia 2021 r.). Nie jest to końcowy bilans, ponieważ niebawem podpisane zostaną jeszcze kolejne umowy o dofinansowanie. 

W kończącym się okresie programowania miasto pozyskało najwięcej oczywiście  na inwestycje o charakterze infrastrukturalnym. Było 614 mln zł na 34 zadania. 

DROGI, TRANSPORT, EKOLOGIA…

Największa część tej kwoty, bo prawie 300 mln zł, została przeznaczona na inwestycje drogowe. To dzięki środkom z Unii Europejskiej realizujemy obecnie przebudowę alei Wojska Polskiego – do niedawna dawnej DK-1 – w Częstochowie. Wkrótce ruszą prace przy rozbudowie i przebudowie DK-46 – ulicy Głównej i ulicy Przejazdowej, wraz z budową odcinka nowej drogi – obejścia ul. św. Barbary. Jeszcze w 2018 r. zakończyliśmy budowę przedłużenia alei Bohaterów Monte Cassino do ul. Dźbowskiej oraz rozbudowę drogi wojewódzkiej nr 908 w granicach miasta. 

Wszystkie te trzy inwestycje pozwolą udrożnić sieć drogową w mieście, skomunikować z węzłami autostrady A1, poprawić połączenia międzyregionalne, zwiększą bezpieczeństwo i płynność ruchu, a także skrócą czas przejazdu w ruchu tranzytowym i w połączeniach między dużymi miastami.

Drugim obszarem, który skonsumował ponad 200 mln zł, jest transport publiczny. Unijne wsparcie umożliwiło budowę centrów przesiadkowych. W ramach inwestycji powstały 3 zintegrowane węzły przesiadkowe: Częstochowa, Raków i Stradom umożliwiające integrację dostępnych w mieście środków transportu zbiorowego z transportem indywidualnym. W ramach każdego z węzłów zbudowano infrastrukturę na potrzeby sprawnego funkcjonowania każdego z nich, powstały m.in. parkingi: park&ride oraz bike&ride. Węzły są połączone systemem ścieżek rowerowych. Aby wzmocnić efektywność komunikacji publicznej, węzły przesiadkowe oraz wybrane przystanki na terenie miasta zostały objęte Systemem Dynamicznej Informacji Pasażerskiej. Ponadto w ramach tego obszaru otrzymano dofinansowanie na kończącą się właśnie kompleksową przebudowę linii tramwajowej, realizowaną przez częstochowskie MPK. Zakupiono także tabor autobusowy i nowe tramwaje typu Twist, pozyskano też środki na zakup autobusów elektrycznych. 

Trzecia istotna grupa projektów dotyczy infrastruktury służącej m.in. ochronie środowiska – tu pozyskaliśmy ponad 70 mln zł na realizację 12 przedsięwzięć, które dotyczą termomodernizacji budynków użyteczności publicznej, odwodnienia, odnawialnych źródeł energii czy poprawy efektywności energetycznej oświetlenia ulicznego. 

Projekty z zakresu rewitalizacji i infrastruktury społecznej uzyskały dofinansowanie na kwotę ponad 20 mln zł. Wśród najważniejszych są: przebudowa i rozbudowa budynku Ratusza Starej Częstochowy wraz z zagospodarowaniem terenu Starego Rynku. 

Środki unijne dofinansowały zadania z zakresu bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa zdrowotnego. Ponad 10 mln zł przeznaczono m.in. na modernizację SOR w Miejskim Szpitalu Zespolonym, zakup samochodów strażackich i ambulansu; część wsparła także służby medyczne w walce z pandemią COVID-19.

Blisko 5 mln zł zasiliło infrastrukturę edukacyjną – dofinansowanie umożliwiło rozbudowę Miejskiego Przedszkola 38 oraz zakup doposażenia szkół zawodowych. W ramach projektu „Praktyczne kształcenie zawodowe szansą na lepszy start” wyremontowano i doposażono 34 pracownie w 9 szkołach zawodowych, aby stworzyć blisko 3 tysiącom uczniów warunki nauki zawodu odzwierciedlające naturalne warunki pracy. Pozyskane dofinansowanie umożliwiło m.in. zakup sprzętu komputerowego i multimedialnego (288 zestawów komputerowych oraz 80 laptopów), sprzętu fryzjerskiego, gastronomicznego, obrabiarki, samochodu osobowego przystosowanego do diagnostyki czy np. ścianki wspinaczkowej.

RYNEK PRACY, EDUKACJA, PROFILAKTYKA…

Oprócz inwestycji infrastrukturalnych Częstochowa uzyskała dofinansowanie na realizację 58 projektów z Europejskiego Funduszu Społecznego, tj. poświęconych edukacji, włączeniu społecznemu czy rynkowi pracy, na łączną kwotę 284 mln zł. 

Nasze projekty poświęcone rynkowi pracy otrzymały dotacje na kwotę ponad 120 mln zł. Wsparcie realizowane w tym obszarze było głównie przez Powiatowy Urząd Pracy i Agencję Rozwoju Regionalnego. Nie sposób jednak nie wspomnieć o trzech edycjach projektu „Aktywni rodzice – szczęśliwe dzieci”, który, będąc innowacją na skalę krajową, zakładał refundację kosztów zatrudnienia niań dla rodziców powracających na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem dziecka, a także tworzenie nowych miejsc w żłobku miejskim. Kolejne trzy edycje projektu, na które pozyskano dofinansowanie unijne, umożliwiły powrót do pracy 121 rodzicom.

Seria projektów poświęconych wspieraniu przedsiębiorczości otrzymała dofinansowanie na kwotę niemal 80 mln zł. Projekty te realizowała Agencja Rozwoju Regionalnego. 

Z funduszy unijnych na włączenie społeczne uzyskano blisko 40 mln zł dotacji na rozwój sektora ekonomii społecznej, usług społecznych i wsparcie osób z niepełnosprawnościami. 

Szkolnictwo zawodowe otrzymało wsparcie na rozwój infrastruktury, ale także na różne formyszkolenia przyszłych „zawodowców” w ramach serii 5 projektów „Zawodowa współpraca”. Projekty te otrzymały dofinansowanie na kwotę przekraczającą 16 mln zł. Ich celem jest dostosowanie kształcenia do potrzeb przedsiębiorców gwarantujących zatrudnienie. Projekt gwarantuje uczniom udział w kursach zawodowych, w tym certyfikowanych, zajęciach specjalistycznych oraz praktykach i stażach. W ramach projektu doposażono również pracownie zawodu oraz kupiono pomoce dydaktyczne. Dodatkowo nauczyciele zawodu wzięli udział w studiach podyplomowych, kursach i szkoleniach. Wykwalifikowani absolwenci szkół mają szansę stanowić atrakcyjną bazą kadrową dla inwestorów.

Realizowano także projekty w częstochowskich przedszkolach, szkołach podstawowych i średnich, wsparcie kierowane było do dzieci ze specjalnymi potrzebami. Łącznie dofinansowanie w tym obszarze sięgnęło 14 mln zł. 

Ostatnia grupa projektów dotyczy współpracy na poziomie Subregionu Północnego Województwa Śląskiego w ramach Regionalnych Inwestycji Terytorialnych, a także projektów związanych z profilaktyką zdrowotną. Tu pozyskano dofinansowanie na kwotę 4,5 mln zł.

Spośród 19 miast na prawach powiatu województwa śląskiego Gmina Miasto Częstochowa z kwotą 898 mln zł zajmuje drugą lokatę co do wartości pozyskanego dofinansowania UE w ramach perspektywy finansowej 2014-2020.

Powyższe zestawienie i przykłady oczywiście nie wyczerpują katalogu projektów zrealizowanych przy udziale środków unijnych w Częstochowie. 

MOŻLIWOŚĆ ZGŁASZANIA PROJEKTÓW 

Miasto przygotowuje się do pozyskiwania kolejnych funduszy w ramach perspektywy finansowej na lata 2021-2027. 

Aby umożliwić zainteresowanym podmiotom aktywne uczestnictwo w przygotowaniach do aplikowania o środki unijne w nowej perspektywie finansowej Urząd Miasta Częstochowy uruchomił formularz elektroniczny do zgłaszania propozycji projektów do nowej perspektywy finansowej poprzez stronę internetową: 

https://www.czestochowa.pl/fundusze-europejskie-2021-2027

Fiszkę projektową – w wymienionych na stronie obszarach tematycznych - może złożyć osoba prawna lub grupa minimum 15 mieszkańców. Złożenie fiszki projektowej nie gwarantuje realizacji zadania. 

PERSPEKTYWA REGIONALNA – WSTĘPNY PROJEKT

Cele Polityki Spójności na lata 2021-2027, a także założenia Programowania Polityki Spójności, czyli wstępny projekt przyszłego programu regionalnego (przyjęty przez Zarząd Województwa Śląskiego  w sierpniu) zaprezentowali przedstawiciele Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach Anna Dudek i Tomasz Kołton. 

Fundusze europejskie dla Województwa Śląskiego mają zostać podzielone na moduły: I Inteligentne Śląskie (403,4 mln euro); II Ekologiczne Śląskie (703,5 mln euro); III Mobilne Śląskie (212,9 mln euro); IV Lepiej połączone Śląskie (301,2 mln euro); V Społeczne Śląskie (672,7 mln euro); VI Śląskie dla mieszkańca (139,8 mln euro); VII Śląskie bliżej obywateli (250,4 mln euro). 

W stosunku do poprzedniego okresu programowania, środków do podziału na lata 2021-2027 w programie regionalnym będzie łącznie mniej, bo niespełna 2,8 mld euro (wraz z rezerwą programową) wobec niemal 3,5 mld euro (także liczone z rezerwą).

Jak podkreślał na spotkaniu w UM Częstochowy Tomasz Kołton – kierownik referatu zarządzania rzeczowo-finansowego w Departamencie Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego – skuteczna realizacja projektów unijnych przez Częstochowę i subregion północny, a także wdrożony system współpracy i koordynacji działań sprzyjający optymalnemu wykorzystaniu środków unijnych przyznanych subregionowi w mijającym okresie programowania, są dobrym prognostykiem przed kolejnym okresem dystrybucji środków unijnych na poziomie subregionalnym.
Fot. Biuro Prasowe Urzędu Miasta