Czyn-iąc piękno
2022-04-20
Czyn-iąc piękno. Działalność częstochowskiej Fabryki Wyrobów Ceramicznych „Czyn” - to tytuł wystawy, któą przygotowało Muzeum Częstochowskie. Będzie ją pokazywać w Galerii Dobrej Sztuki (III Aleja 47) od najbliższej soboty 23 kwietnia, wernisaż natomiast odbędzie się w Sali Reprezentacyjnej w Ratuszu o godz. 17.00.
Fabryka Wyrobów Ceramicznych „Czyn” działała w Częstochowie od listopada 1945 r., zajmowała się tworzeniem nowoczesnych przedmiotów kultu religijnego. Przez prawie 8 lat działalności pracujący tam wykształceni plastycy, m.in. Wanda Szrajberówna, Zofia Trzcińska-Kamińska, siostra Aniela Józefowicz czy znana częstochowska rodzina Pospieszalskich – Donata i Stanisław, opracowali wiele nowych wzorów figur i płaskorzeźb religijnych oraz uszlachetnili dawne modele. Wszystko było wykonywane ręcznie, z dbałością o jakość. Zakład został zamknięty w 1953 r. z powodów polityczno-gospodarczych.
W zbiorach rodziny Ostaszewskich, właścicieli Fabryki Wyrobów Ceramicznych „Czyn”, zachowały się oryginalny cennik i katalog wyrobów zawierający ich zdjęcia, które będą pokazywane na wystawie.
Wytwórnia nie miała firmowego sklepiku, ale jej wyroby można było kupić w kilku miejscach w Częstochowie, a także w Poznaniu, Opolu, Katowicach i Krakowie. By pozyskać większą liczbę nabywców, produkty prezentowano na licznych wystawach i targach krajowych (w Warszawie, Poznaniu, Gdyni oraz w Częstochowie), a także zagranicznych (w Szwecji, Kanadzie, Brazylii, Francji i Stanach Zjednoczonych).
Wystawa ma przybliżyć działalność zapomnianej wytwórni artystycznej, sylwetki jej założycieli i twórców, a także wpływ, jaki wywarła na lokalne środowisko artystyczne, co dotychczas nigdy nie zostało przebadane.
Historia „Czynu” przedstawiona zostanie na tle przemian zachodzących w sztuce polskiej, a zwłaszcza w środowisku twórczym Częstochowy po roku 1945. Tak szeroki historyczny i kulturowy kontekst pozwoli się przyjrzeć częstochowskiemu środowisku artystycznemu lat powojennych (powstającym związkom i organizacjom skupiającym lokalnych twórców, edukacji artystycznej, wystawiennictwu) oraz umożliwi zinterpretowanie sposobu funkcjonowania wytwórczości dewocyjnej w czasach PRL-u niejako przez pryzmat działalności „Czynu”.
Prezentowane będą liczne eksponaty ze zbiorów muzealnych, archiwalnych i z kolekcji prywatnych, w tym potomków kierownictwa i artystów „Czynu”, łącznie ponad 120 obiektów.
Prace „Czynu” znajdują się w posiadaniu częstochowskiego muzeum od lat 70. XX w. W ostatnim czasie do kolekcji kupiono kilkanaście wyrobów „Czynu”: figurki, płaskorzeźby i obrazki na szkle. Kilka prac wytwórni pozyskano również w formie darowizny. Niektóre z nich zostały poddane zabiegom renowacyjnym, by przywrócić im walory ekspozycyjne.
Na wystawie nie zabraknie zdjęć archiwalnych, szkiców, projektów i dokumentów. Zaprezentowany zostanie również, zrealizowany w ramach projektu, około kilkudziesięciominutowy film przybliżający dzieje „Czynu” oraz historię częstochowskiego rynku dewocjonaliów. Materiał ma charakter wspomnieniowy, znalazł się w nim m.in. zapis rozmowy z panią Agatą Ostaszewską – córką Kazimiery i Stanisława Ostaszewskich, kierujących fabryką.
Wystawa podsumowuje wieloletnie badania naukowe, jest zrealizowana w ramach zadania dofinansowanego w ministerialnym programie Wspieranie działań muzealnych.
Dostosowano ją do potrzeb osób niedowidzących dzięki folderowi wydanemu w alfabecie Braille’a. Będzie jej towarzyszyć bogato ilustrowany katalog, podsumowujący projekt badawczy i omawiający poszczególne aspekty aktywności wytwórni „Czyn” w obszarach edukacji, wystawiennictwa i popularyzacji dewocjonaliów artystycznych, zawierający wykaz prezentowanych wyrobów.
Ekspozycja oraz katalog zostały dofinansowane ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu (obecnie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego) z Funduszu Promocji Kultury oraz Gminy Miasta Częstochowy
Wystawa będzie udostępniaona do 16 września. W ramach wydarzenia zostaną przeprowadzone działania edukacyjno-popularyzatorskie, takie jak: oprowadzania kuratorskie po ekspozycji, cykl spotkań i prelekcji pod wspólnym tytułem Przeciw banałowi i tandecie. Zapomniane dziedzictwo fabryki Czyn oraz edukacyjne zajęcia dla dzieci z warsztatami plastycznymi - informuje dr Katarzyna Sucharkiewicz, kuratorka wystawy.
Polecam lekarza
