Upamiętnienie Armii Krajowej

Częstochowscy radni wyrazili zgodę na wzniesienie pomnika poświęconego pamięci żołnierzy Armii Krajowej na skwerze obok budynku IV LO im. H. Sienkiewicza w III Alei NMP – informuje Biuro Prasowe Urędu Miasta.

Jak czytamy w uzasadnieniu uchwały, pomnik ma upamiętniać 7. Dywizję Piechoty Armii Krajowej, jak i 7. Dywizję Piechoty, jednostki Wojska Polskiego II RP. Zdeponowany w Muzeum Częstochowskim akt erekcyjny zostanie przeniesiony i wkopany w to miejsce 1 sierpnia tego roku. Takie usytuowanie pozwoli stworzyć patriotyczny  szlak, zaczynający się od Grobu Nieznanego Żołnierza w al. Sienkiewicza pod Jasną Górą. Kolejny na szlaku to pomnik bł. ks. Jerzego Popiełuszki, następnie – planowany pomnik poświęcony AK przy al. Najświętszej Maryi Panny, pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego na pl. Biegańskiego oraz pomnik Jana Pawła II na placu Daszyńskiego.

Pomnik będzie godnym miejscem uczczenia żołnierzy, którzy walczyli o wolną Polskę, a wielu z nich zapłaciło za tę walkę najwyższą cenę. Lokalizacja na patriotycznym szlaku sprawi, że miejsce to będzie odwiedzane przy okazji wszelkich uroczystości o charakterze państwowym czy historycznym, a tym samym wzmocni przekaz o znaczeniu dla niepodległości Polski tej największej, podziemnej armii II wojny światowej.

W czasie II wojny światowej Częstochowa była ważnym miejscem działań Armii Krajowej. Szczególnie w 1944 r., po upadku powstania warszawskiego, kiedy nasze miasto pełniło w Polskim Państwie Podziemnym rolę Komendy Głównej AK. Istotne jest to nie tylko z uwagi na historię, ale także budowę lokalnej tożsamości mieszkańców i mieszkanek Częstochowy –również przyszłych pokoleń – by upamiętnić tamte wydarzenia.

Armia Krajowa powstała w okupowanej przez hitlerowskie Niemcy Polsce 14 lutego 1942 r. w rezultacie połączenia różnych struktur konspiracyjnych. Nigdzie indziej w Europie nie było liczniejszej podziemnej armii – w jej szeregach służyło około 330 tys. żołnierzy. Choć AK podlegała przebywającemu na emigracji w Londynie gen. Władysławowi Sikorskiemu, w kraju dowodził nią Komendant Główny – funkcję tę w latach 1942-1943 pełnił gen. Stefan Grot-Rowecki, w latach 1943-1944 – gen. Tadeusz Bór-Komorowski, a po upadku powstania warszawskiego - gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”.

Na podstawie materiałów źródłowych szacuje się, że na terenie Inspektoratu Częstochowskiego Armii Krajowej było zaprzysiężonych ok. 15 tys. żołnierzy AK, wliczając w to osoby należące do organizacji pomocniczych – Szarych Szeregów, Wojskowej Służby Kobiet. W tutejszych oddziałach partyzanckich rotacyjnie działało 10-15 proc. tych członków, co stanowiło imponujący odsetek w porównaniu z innymi inspektoratami, a przy tym jeden z najwyższych na terenie całego Okręgu Kieleckiego Armii Krajowej. 

Jedną z bardziej śmiałych akcji AK na terenie samej Częstochowy było uwolnienie z więzienia na Zawodziu (dzisiejszego aresztu śledczego) ppłk. Stanisława Mireckiego „Butryma”, komendanta Inspektoratu Rejonowego Częstochowa. Wyczyn ten miał miejsce w nocy z 4 na 5 października 1942, a dokonał go – przy wsparciu polskich strażników więziennych – oddział AK dowodzony przez ppłk. Furmańczyka „Henryka”. Po upadku powstania warszawskiego, od października 1944 r. do stycznia 1945 r., w Częstochowie mieściła się ostatnia kwatera sztabu Komendy Głównej AK. Rozwiązanie AK nastąpiło na mocy rozkazu gen. Okulickiego tego samego roku.

Grafika: Biuro Prasowe Urzędu Miasta